Het kabinet is gevallen. PVV-leider Geert Wilders heeft de samenwerking met zijn coalitiepartners opgezegd, waarmee een einde komt aan het huidige kabinet.

Aanleiding is een conflict over zijn aanvullende plannen voor het asielbeleid. Wilders wilde harde garanties, zoals een asielstop en beperkingen op gezinshereniging, maar kreeg die niet. Zijn coalitiegenoten zijn woedend en spreken van een doorgestoken kaart.

Premier Dick Schoof probeerde op de valreep nog in te grijpen. Dinsdagochtend riep hij de vier fractievoorzitters van de coalitiepartijen bijeen in een laatste poging het kabinet te redden. Maar het gesprek was kort en krachtig: Wilders meldde simpelweg dat hij zijn steun intrekt. Daarmee was het kabinet officieel ten dode opgeschreven.

Bekijk zijn reactie hieronder:

De spanningen liepen al op toen Wilders maandag na een kort overleg liet weten: "Dit ziet er niet goed uit.” Hij beschuldigde VVD, BBB en NSC ervan zijn tien aanvullende asielmaatregelen te blokkeren. Zijn eisen waren fors: een tijdelijke asielstop, geen nieuwe asielzoekerscentra en beperkingen op gezinshereniging.

Zijn coalitiepartners denken daar anders over. Volgens hen was er nog ruimte voor overleg, maar trokken ze de conclusie dat Wilders bewust aanstuurt op een val van het kabinet.

"Ik vind het bizar dat hij dit doet”, zegt Caroline van der Plas (BBB). "Je krijgt nu een links blok, veel zaken vallen stil. Het is allemaal gedoe om niks. En dat nu. Terwijl er zo veel moet gebeuren.” Op de vraag of ze in de toekomst nog met Wilders zou willen regeren, antwoordt ze: "Ik heb er wel een beetje tabak van.”

Dilan Yesilgöz (VVD) is duidelijk in haar oordeel: "Ja, ik ben boos. Dit ging helemaal niet om asiel. Hij loopt gewoon weer weg. Ik zie iemand die geen verantwoording wil dragen. Die zijn kiezers in de steek laat.”

Ook Nicolien van Vroonhoven (NSC) begrijpt niets van het besluit. "Ik vind het echt on-be-grijpelijk. Ik snap het echt niet. Ben wel een beetje boos op hem. Kijk hoe je het land nu achterlaat.”

Volgens de coalitiepartijen had Wilders zijn plannen kunnen presenteren aan de Tweede Kamer of rechtstreeks contact kunnen opnemen met zijn eigen minister voor Asielzaken, Marjolein Faber. De VVD bood zelfs aan om gezamenlijk een motie op te stellen als bewijs van politiek commitment, maar ook dat wees Wilders resoluut af.

Caroline van der Plas vat het samen als een politieke stunt: "Ik doe niet mee aan powerplay. Hij lijkt uit te zijn op een kabinetsval. Hij is roekeloos en onverantwoord. De maatregelen liggen op de plank. Het mandaat is er, en de coalitie staat ervoor. Het is gewoon een kwestie van doen.” Haar waarschuwing is duidelijk: "Wie nu stopt levert Nederland op een presenteerblaadje uit aan links.”