Hoewel het momenteel rustig lijkt op de Atlantische Oceaan, waarschuwen meteorologen dat de kans op zware najaarsstormen in Europa, en dus ook in Nederland, toeneemt.

Meteoroloog Dennis Wilt legt uit dat de stilte op zee bedrieglijk is: het uitblijven van tropische stormen kan juist leiden tot extra krachtige stormen in het najaar.

Normaal gesproken is het orkaanseizoen rond deze tijd op volle kracht. Tropische stormen ontstaan vaak uit onweersbuien nabij de westkust van Afrika en trekken vervolgens richting het Caribisch gebied. De temperatuur van het oceaanwater is momenteel hoog genoeg voor orkaanvorming. “In de Golf van Mexico is het water zelfs op ‘kleuterbadtemperatuur’, ruim boven de 30 graden,” aldus Wilt.

Toch blijft de stormactiviteit voorlopig uit. Dat komt doordat de windrichting op grote hoogte momenteel haaks staat op de wind aan het zeeoppervlak. Deze zogeheten windschering verhindert dat de opstijgende warme, vochtige luchtkolommen recht omhoog kunnen stijgen. Hierdoor lukt het tropische depressies niet om zich te ontwikkelen tot krachtige orkanen. Opmerkelijk genoeg is dit het tweede jaar op rij waarin dit gebeurt.

Maar die stilte betekent niet dat er geen gevaar dreigt. Integendeel. “Zie orkanen als een uitlaatklep voor de opgebouwde hitte,” legt Wilt uit. “Als die uitlaatklep lang uitblijft, kan het uiteindelijk flink knallen.”

Wanneer er later deze maand of in oktober alsnog een orkaan ontstaat, kan die uitgroeien tot een storm van uitzonderlijke kracht. Zeker omdat tropische stormen richting het einde van het seizoen vaak noordelijker ontstaan en door de krachtige straalstroom gemakkelijker Europa kunnen bereiken.

Een voorbeeld hiervan is de tropische storm Kirk, die vorig jaar oktober – ooit een orkaan van categorie 4 – West-Europa wist te bereiken. Nederland bleef toen grotendeels gespaard, maar in Spanje, Portugal en Frankrijk richtte de storm flinke schade aan.