Koning Willem-Alexander heeft in zijn jaarlijkse kersttoespraak uitgebreid stilgestaan bij de toenemende spanningen in de samenleving. Hij sprak daarbij expliciet Joodse Nederlanders en Nederlandse moslims aan. "Veel mensen voelen zich onbegrepen, ongewenst, onbeschermd," zei de koning. Hij deed een oproep om ondanks meningsverschillen de verbinding met elkaar te blijven zoeken.

Kersttoespraak van Koning Willem Alexander

De koning erkende dat internationale conflicten niet door individuen opgelost kunnen worden. "Maar zijn we daarmee machteloos? Nee, beslist niet!" stelde hij. Hij riep op tot het voorkomen van het importeren van haat en verbittering naar Nederland. "Weerbaar zijn tegen alles wat ons uit elkaar drijft," aldus de koning. Volgens Willem-Alexander delen we, ondanks onze verschillende achtergronden, universele emoties. Hij noemde boosheid over onrecht, verdriet om verlies en bezorgdheid over de toekomst van kinderen als voorbeelden. "Laten we bij alle verschillen van mening ook op zoek gaan naar het menselijke dat ons samenbrengt."

Directe boodschap aan joden en moslims

In een bijzonder moment richtte de koning zich specifiek tot Joodse Nederlanders en Nederlandse moslims. "Tegen Joodse Nederlanders die me vertellen dat ze twijfelen aan hun toekomst hier zeg ik: blijf! Wij horen samen. Tegen Nederlandse moslims zeg ik: dit is ook uw land; dit is ook jouw land." Daarnaast verwees hij naar gesprekken die hij en koningin Máxima hadden met Palestijnse Nederlanders. "Ze vertelden ons over hun angst om het lot van familieleden in hun land van herkomst. Over hun onmacht en wanhoop. Telkens word ik geraakt door de persoonlijke pijn die in de verhalen doorklinkt."

Het belang van de grondwet

De koning benadrukte niet alleen verbinding, maar ook het belang van de Nederlandse grondwet. "Ieder mens is gelijk voor de wet. Discriminatie is niet toegestaan. En we gebruiken geen geweld, ook niet als we ons gekwetst of miskend voelen," verklaarde hij. Hij onderstreepte dat deze principes onwrikbaar zijn. "Deze beginselen zijn niet vatbaar voor dialoog of discussie en gelden voor iedereen, altijd."

Polarisatie als terugkerend thema

Dit was de twaalfde kersttoespraak van koning Willem-Alexander. De opname vond enkele dagen eerder plaats in de Witte Eetzaal van Paleis Huis ten Bosch. Net als vorig jaar was polarisatie een centraal thema. Vorig jaar beklemtoonde de koning het belang van de democratische rechtsorde en uitte hij kritiek op de afrekencultuur. "Als we onze energie nu eens zouden besteden aan het vinden van oplossingen, komen we veel verder," stelde hij toen.

Bekijk de kersttoespraak hieronder: