Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een opmerkelijk en prikkelend object aan zijn collectie toegevoegd: een bijna tweehonderd jaar oud condoom met een expliciete gravure.

Het antieke voorbehoedsmiddel, vervaardigd rond 1830 van de blindedarm van een schaap, is voorzien van een satirische afbeelding van een non met ontbloot bovenlijf, gezeten voor drie geestelijken. De non wijst uitdagend naar een van hen met de tekst: ‘Voilà mon choix’ – “Dit is mijn keuze”.

Volgens Joyce Zelen, conservator van het Rijksprentenkabinet, is het object waarschijnlijk bedoeld als een luxueus bordeel-souvenir voor welgestelde mannen met gevoel voor humor én kunst. "Wij vermoeden dat het een luxe souvenir is, dat werd gekocht na een bordeelbezoek,” vertelt Zelen. De afbeelding is niet alleen erotisch, maar ook een speelse verwijzing naar het ‘Paris-oordeel’, het Griekse mythologische verhaal waarin Paris moet kiezen tussen drie godinnen.

De presentatie, waarin het condoom een prominente plaats heeft, maakt deel uit van een bredere tentoonstelling over s*ksualiteit en prostitutie in de 19de eeuw. Deze onderwerpen zijn volgens Zelen nog onderbelicht in het museum: "Dit zijn nog onderbelichte thema’s in onze collectie.”

Het condoom is uitgebreid onderzocht met uv-licht. "Om dé vraag van het grote publiek voor te zijn, kunnen we nu met zekerheid zeggen dat dit exemplaar nooit is gebruikt,” stelt Zelen gerust. Daarmee wordt de theorie bevestigd dat het om een symbolisch object gaat, eerder bedoeld voor de grap of herinnering dan voor praktisch gebruik.

Zeldzaam zijn deze antieke condooms zeker. Door het kwetsbare materiaal en het taboe rondom s*ksualiteit zijn er nauwelijks exemplaren bewaard gebleven. Dat dit exemplaar intact is, komt vermoedelijk doordat het al snel werd opgenomen in de collectie van een particuliere erotica-verzamelaar.